Khi nhắc đến tháng 7 âm lịch, nhiều người thường tự hỏi: “Vu Lan báo hiếu là ngày nào?” Không chỉ là thời điểm để tưởng nhớ công ơn sinh thành, Vu Lan còn ẩn chứa những giá trị nhân văn sâu sắc, bắt nguồn từ giáo lý nhà Phật và truyền thống đạo hiếu của dân tộc. Hãy cùng khám phá nguồn gốc và ý nghĩa của ngày lễ này nhé!

1. Lễ Vu Lan là gì?

Lễ Vu Lan báo hiếu là một trong những dịp lễ trọng đại của Phật giáo, bắt nguồn từ truyền thống văn hóa Á Đông, đặc biệt là ảnh hưởng sâu sắc từ phong tục Trung Hoa. Đây là dịp thiêng liêng để mỗi người con thể hiện lòng biết ơn và báo đáp công lao sinh thành, dưỡng dục của cha mẹ và tổ tiên. Vào ngày này, nhiều người thường đi chùa cầu an, phóng sinh và làm việc thiện để tích đức, hồi hướng công đức ấy cho cha mẹ.

Lễ Vu Lan là gì?

2. Lễ Vu Lan báo hiếu là ngày nào năm 2025?

Lễ Vu Lan năm 2025 sẽ diễn ra vào thứ Bảy, ngày 6 tháng 9 theo lịch Dương. Đặc biệt, ngày lễ báo hiếu năm nay rơi vào cuối tuần – thời điểm thích hợp để bày tỏ lòng thành kính đối với cha mẹ, ông bà.

Ngày lễ báo hiếu cha mẹ là ngày nào trong năm 2025?

3. Nguồn gốc và ý nghĩa của ngày lễ Vu Lan báo hiếu

“Vu Lan báo hiếu là ngày nào?” không chỉ là câu hỏi về thời gian, mà còn gợi mở cả một hành trình tâm linh đầy ý nghĩa. Để hiểu rõ hơn về lý do vì sao lễ Vu Lan báo hiếu lại trở thành một dịp lễ quan trọng và giàu ý nghĩa trong đời sống tinh thần của người Việt, chúng ta hãy cùng tìm hiểu về nguồn gốc và thông điệp sâu sắc của nó.

3.1 Nguồn gốc lễ Vu Lan

Sự tích ngày lễ báo hiếu bắt nguồn từ câu chuyện cảm động về Tôn giả Mục Kiền Liên – một trong những đệ tử xuất chúng của Đức Phật. Tương truyền rằng sau khi chứng đắc đạo quả, ngài nhớ đến người mẹ quá cố và dùng thiên nhãn thông để tìm kiếm bà. Đau lòng thay, ngài phát hiện mẹ mình đang chịu cảnh đọa đày nơi cõi Ngạ Quỷ, sống trong đói khát và khổ đau do những nghiệp ác gây ra khi còn sống.

Nguồn gốc ra đời ngày lễ Vu Lan báo hiếu

Mục Kiền Liên dùng phép biến hóa để mang cơm đến dâng, nhưng tất cả thức ăn đều hóa thành lửa đỏ ngay khi đến tay bà. Ngài liền cầu cứu Đức Phật. Đức Phật dạy rằng dù thần thông quảng đại đến đâu, một mình Mục Kiền Liên cũng không thể cứu mẹ thoát khỏi nghiệp báo, mà cần nương nhờ sức chú nguyện thanh tịnh của chư tăng khắp mười phương. Ngày thích hợp để thực hiện đại lễ cúng dường là rằm tháng Bảy âm lịch – ngày Tự tứ sau ba tháng an cư kiết hạ của chư tăng.

Từ đó, lễ Vu Lan ra đời như một dịp để tưởng nhớ công ơn sinh thành, dưỡng dục của cha mẹ, đồng thời là cơ hội để con cháu làm phúc, cầu siêu cho tổ tiên.

3.2 Ý nghĩa ngày lễ báo hiếu

Lễ Vu Lan không chỉ là một nghi lễ Phật giáo, mà còn là dịp thiêng liêng để nhắc nhở mọi thế hệ ghi nhớ và tri ân công ơn sinh thành, dưỡng dục của cha mẹ và tổ tiên. Dù là Phật tử hay không, ai ai cũng có thể cảm nhận được ý nghĩa sâu sắc của mùa báo hiếu lan tỏa khắp mọi miền đất nước.

Trong đạo lý nhà Phật, lòng hiếu thảo không chỉ dành cho cha mẹ trong kiếp này, mà còn mở rộng đến cha mẹ nhiều đời nhiều kiếp. Bởi con người luôn gắn liền với quy luật nhân quả, nên báo hiếu cũng là một cách để tu tâm, tích đức.

Ý nghĩa ngày lễ Vu Lan

Một hình ảnh đầy xúc động trong mùa Vu Lan là những bông hồng cài áo. Người còn mẹ sẽ cài hoa hồng đỏ –  biểu tượng của hạnh phúc và biết ơn, còn ai đã mất mẹ sẽ cài hoa trắng – để tưởng niệm và tri ân. Dù ở độ tuổi hay hoàn cảnh nào, mỗi bông hoa cài lên ngực áo đều là một thông điệp yêu thương, là lời nhắc nhở về chữ Hiếu thiêng liêng và trọn vẹn.

Bông hồng cài ngực áo ngày lễ Vu Lan

4. Những điều nên làm trong lễ Vu Lan

Khi tìm hiểu Vu Lan báo hiếu là ngày nào, chúng ta không chỉ đơn thuần quan tâm đến một mốc thời gian trong năm, mà còn hướng về một dịp lễ thiêng liêng mang đậm giá trị đạo hiếu. Vậy trong ngày đặc biệt này, chúng ta nên làm gì để thể hiện trọn vẹn tình cảm và tích thêm phước lành cho bản thân cũng như gia đình?

4.1 Chuẩn bị mâm lễ cúng Tổ tiên

Trong dịp Vu Lan báo hiếu, việc chuẩn bị một mâm cơm dâng cúng ông bà, tổ tiên là nét đẹp truyền thống lâu đời của người Việt. Tùy theo phong tục và quan niệm của mỗi gia đình, mâm cúng rằm tháng 7 có thể là món chay thanh tịnh hoặc món mặn đầy đủ. Dù đơn sơ hay cầu kỳ, mâm cơm đều thể hiện tấm lòng thành kính, biết ơn và mong nguyện tổ tiên được an yên nơi cõi vĩnh hằng.

Mâm lễ cúng tổ tiên nhân ngày báo hiếu

4.2 Đi chùa cầu an cho cha mẹ

Vào ngày này, bạn có thể đi chùa cầu an, cầu siêu, tụng kinh, cúng dường hoặc làm công quả để hồi hướng phước lành cho cha mẹ và gia đình, góp phần vun bồi tâm hiếu hạnh và hướng đến cuộc sống an lạc.

Đi chùa cầu bình an cho cha mẹ, tổ tiên

4.3 Ăn chay tích đức

Ăn chay là một nét đẹp trong văn hóa người Việt, thể hiện lòng từ bi và tinh thần hạn chế sát sinh. Bạn có thể tự tay chuẩn bị những món chay thanh đạm, dâng lên cúng tổ tiên và mời cha mẹ cùng thưởng thức như một hành động tri ân đầy ý nghĩa.

4.4 Tặng quà cho cha mẹ

Bên cạnh việc dành thời gian bên cha mẹ, bạn cũng có thể gửi tặng những món quà nhỏ đầy ý nghĩa, kèm theo lời chúc chân thành để bày tỏ lòng biết ơn. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất vẫn là tình cảm chân thật từ trái tim – bởi món quà quý giá nhất với cha mẹ chính là tấm lòng hiếu thảo của con cái, chứ không nằm ở giá trị vật chất.

Tặng quà cho cha mẹ để bày tỏ lòng thành

5. Những điều cần tránh trong lễ Vu Lan

Tháng 7 Âm lịch không chỉ là mùa Vu Lan báo hiếu mà còn được dân gian gọi là “tháng cô hồn” – thời điểm gắn liền với nhiều yếu tố tâm linh. Chính vì vậy, trong tháng này, các gia đình nên đặc biệt cẩn trọng trong lời nói và hành động, tránh làm những việc không lành để phòng ngừa xui rủi, bảo vệ sự bình an và may mắn cho cả nhà.

5.1 Tránh tổ chức tiệc cưới hỏi, khai trương kinh doanh

Theo quan niệm dân gian, tháng 7 âm lịch là thời điểm các vong linh dưới địa ngục được thả về dương gian, khiến không khí trở nên âm u, dễ gặp điều xui xẻo. Vì vậy, người xưa thường kiêng kỵ làm những việc đại sự trong tháng này để tránh rủi ro. Những việc lớn cần tránh bao gồm: tổ chức tiệc tùng, cưới hỏi, khởi công xây dựng, khai trương, mua sắm tài sản lớn như xe cộ, nhà cửa hay thực hiện những chuyến đi xa.

Những đại sự cần kiêng kỵ trong ngày lễ Vu Lan

5.2 Tránh sát sinh

Theo quan niệm Phật giáo, sát sinh là một trong những nghiệp nặng, kéo theo quả báo nặng nề không chỉ trong đời này mà còn ảnh hưởng đến nhiều kiếp sau. Vì vậy, trong truyền thống người Việt, đặc biệt là vào tháng 7 âm lịch – tháng Vu Lan và cũng là tháng cô hồn, việc sát sinh thường được kiêng kỵ để tránh tạo nghiệp xấu.

Thay vì sát sinh, chúng ta nên làm nhiều việc thiện lành như phóng sinh, ăn chay, tụng kinh, niệm Phật,… để tích đức cho bản thân, hồi hướng công đức cho cha mẹ và cầu bình an cho gia đình.

Làm việc thiện tích đức trong ngày lễ Vu Lan

5.3 Tránh làm điều xấu

Việc gây ra những hành động xấu trong tháng 7 âm lịch cũng được cho là dễ tạo nghiệp và dẫn đến quả báo không tốt. Đây là thời điểm mà âm khí mạnh, tâm niệm và hành vi tiêu cực rất dễ tích tụ thành năng lượng xấu, ảnh hưởng đến bản thân và gia đình.

Vì vậy, bạn nên giữ tâm thế an hòa, sống dĩ hòa vi quý, tránh nóng giận, xung đột hay cãi vã. Hãy tập trung làm việc thiện như giúp đỡ người gặp khó khăn, hành xử tử tế, ăn nói nhã nhặn, không buông lời ác khẩu hay nói tục, và tuyệt đối tránh sát sinh.

Phần Kết

Giờ bạn đã biết Vu Lan báo hiếu là ngày nào, vậy tại sao không nhân dịp thiêng liêng này để gửi gắm yêu thương đến cha mẹ, ông bà theo cách chân thành nhất? Một món quà giản dị, một lời cảm ơn từ trái tim, hay chỉ là bữa cơm ấm cúng do chính tay bạn chuẩn bị… đôi khi lại chính là điều làm dịu lòng những người đã dành cả đời để yêu thương và hy sinh vì con cái.

Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về mùa Vu Lan báo hiếu.